NGƯỜI “THẮP LỬA” ĐỔI MỚI TOÀN DIỆN CÔNG TÁC GIÁO DỤC, ĐÀO TẠO CÁN BỘ HẬU CẦN, KỸ THUẬT QUÂN ĐỘI

Xuất thân từ người lính hậu cần, kinh qua nhiều cương vị công tác, Trung tướng, GS, TS Phan Tùng Sơn, Giám đốc Học viện Hậu cần là người cán bộ lãnh đạo, chỉ huy được tín nhiệm bởi bản lĩnh và tinh thần tiên phong, quyết liệt trong đổi mới, sáng tạo. Cùng với tập thể Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện, đồng chí Trung tướng Phan Tùng Sơn đã có những dấu ấn, tạo bước chuyển mạnh mẽ trong chuẩn hóa giáo dục, thúc đẩy nghiên cứu khoa học và chuyển đổi số, nâng cao chất lượng đào tạo cán bộ hậu cần, kỹ thuật, tài chính, góp phần tăng cường sức mạnh tổng hợp của Quân đội thời kỳ mới.

Kiến tạo bước chuyển trong đào tạo cán bộ hậu cần, kỹ thuật quân đội

Là một người sinh ra tại tỉnh Thái Nguyên, vùng đất thép Anh hùng, đồng thời đồng chí Trung tướng Phan Tùng Sơn lại sớm được thừa hưởng truyền thống hiếu học, tinh thần vượt khó của vùng đất cách mạng Đức Thọ, Hà Tĩnh (quê hương Cha ông). Từ những năm tháng ngồi trên ghế giảng đường Học viện Hậu cần, đồng chí Phan Tùng Sơn đã nổi bật bởi tinh thần học hỏi, cầu thị, tác phong mẫu mực và niềm say mê nghiên cứu khoa học. Trải qua nhiều cương vị công tác, trực tiếp phục vụ chiến đấu ở chiến trường Vị Xuyên, Hà Giang; Quân khu 1; Học viện Hậu cần; Quân khu 2; Quân đoàn 34 và hiện nay trên cương vị Giám đốc Học viện Hậu cần, đồng chí Phan Tùng Sơn luôn khẳng định là một người bản lĩnh, tận tụy và tư duy đổi mới, sáng tạo trong mọi nhiệm vụ được giao.

Tôi từng có thời gian công tác dưới mái trường Học viện Hậu cần và ấn tượng về Trung tướng Phan Tùng Sơn luôn thật rõ nét: Một người thầy miệt mài với sự nghiệp “trồng người”, quyết đoán trong hành động nhưng lại gần gũi hòa đồng với đồng nghiệp và cấp dưới. Ông có thể dành cả buổi chỉ để tiếp chuyện một học viên đang băn khoăn về đề tài tốt nghiệp, hay một giảng viên trẻ mới vào nghề say mê nghiên cứu khoa học. Tôi vẫn nhớ như in lần gặp lại thủ trưởng của mình trong đợt diễn tập khu vực phòng thủ tỉnh Sơn La năm 2021. Khi đó, cả đoàn công tác đang chăm chú quan sát khung diễn tập, ông quay sang nói với cán bộ đi cùng: “Học viên ra trường giỏi về lý thuyết là một điều cần thiết nhưng về đơn vị phải thực sự làm chủ được công việc. Chất lượng đào tạo của Học viện phải được học viên khẳng định bằng hiệu quả công tác ở đơn vị sau khi ra trường, sẵn sàng nhận và hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao. Có lẽ cũng từ cách nghĩ thẳng thắn, đầy trách nhiệm ấy, đồng chí Phan Tùng Sơn đã trở thành “người thắp lửa” cho hành trình đổi mới, chuẩn hóa và hiện đại hóa giáo dục, đào tạo cán bộ ngành hậu cần, kỹ thuật, tài chính quân đội.

Trung tướng Phan Tùng Sơn nhận nhiệm vụ Giám đốc Học viện Hậu cần vào tháng 3-2023, thời điểm năm bản lề với không ít thách thức. Cơ cấu tổ chức trong toàn quân đang được điều chỉnh theo hướng “tinh, gọn, mạnh”, yêu cầu sáp nhập hai khối đào tạo hậu cần và kỹ thuật đặt ra những bài toán mới về chương trình, giáo trình, biên chế và cơ sở vật chất. Việc chuyển đổi số, chuẩn hóa đội ngũ giảng viên, đòi hỏi Học viện phải thay đổi toàn diện từ tư duy, mô hình tổ chức quản lý, phương pháp đào tạo và cả cách thức điều hành. Là người “thuyền trưởng”, Trung tướng Phan Tùng Sơn trăn trở: Làm sao để đổi mới mà vẫn giữ vững bản sắc, để mỗi học viên ra trường không chỉ giỏi lý thuyết mà đủ bản lĩnh, năng lực thực hành ngay ở đơn vị? Từ suy nghĩ ấy, đồng chí cùng Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện đã bám sát các nghị quyết, đề án của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về đổi mới công tác giáo dục, đào tạo, đặc biệt là phương châm “Chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị”, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, đột phá đổi mới toàn diện công tác giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học.

Trong nhiều lần phát biểu, Trung tướng Phan Tùng Sơn đều nhấn mạnh quan điểm: Giáo dục trong quân đội không thể dừng ở mức dạy học, truyền thụ kiến thức, mà phải trực tiếp xây dựng, hoàn thiện năng lực tổ chức bảo đảm, chỉ huy, hiệp đồng tác chiến, tức là tạo ra sức mạnh chiến đấu thực tế. Quả thật vậy, thực hiện chủ trương sáp nhập cơ quan hậu cần và cơ quan kỹ thuật trong quân đội; trước đòi hỏi cấp thiết về đào tạo Chủ nhiệm Hậu cần- Kỹ thuật cho toàn quân, trong điều kiện thời gian gấp, với vai trò “kiến trúc sư trưởng”, đồng chí Giám đốc Học viện cùng tập thể Ban Thường vụ Đảng ủy quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo điều chỉnh, bổ sung, xây dựng mới chương trình đào tạo Chủ nhiệm Hậu cần- Kỹ thuật trung, (lữ) đoàn, đồng thời tổ chức đào tạo kịp thời, hiệu quả. Nhờ vậy, toàn bộ hệ thống quy trình đào tạo của Học viện Hậu cần được vận hành một cách trơn tru, hiệu quả, đáp ứng kịp thời yêu cầu nhiệm vụ, tổ chức, biên chế và thực tiễn xây dựng cán bộ ngành hậu cần – kỹ thuật, tài chính thời kỳ mới.

Trung tướng Phan Tùng Sơn đặc biệt chú trọng chỉ đạo đổi mới toàn diện về cả tư duy, cách thức, phương pháp tổ chức các cuộc diễn tập theo hướng kết hợp giữa phương pháp huấn luyện truyền thống với ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, chuyển đổi số. Dưới sự chỉ đạo của đồng chí Giám đốc, Học viện Hậu cần là đơn vị tiên phong trong tổ chức diễn tập sư đoàn bộ binh biên chế hỏa lực mạnh, có biên chế Trung đoàn Pháo binh, sát với thực tiễn tổ chức biên chế mới của Quân đội. Thông qua diễn tập, góp phần đưa cán bộ, giảng viên sát hơn với hoạt động thực tiễn; trình độ, phương pháp chỉ huy, điều hành của cán bộ, giảng viên, học viên nâng lên rõ rệt; được Thủ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu và các cơ quan chức năng đánh giá cao.

Một trong những điểm đột phá thể hiện rõ tư duy “chất lượng đào tạo gắn với sẵn sàng chiến đấu” là việc ông chỉ đạo đẩy mạnh gắn kết giữa nhà trường với đơn vị huấn luyện chiến đấu. Học viện tổ chức nhiều đoàn cán bộ, giảng viên, học viên đi nghiên cứu thực tế tại các đơn vị chủ lực trong toàn quân. Hành trình ra Trường Sa, nhà giàn DK1, về các quân đoàn, sư đoàn, đơn vị hậu cần, kỹ thuật, tài chính không chỉ là chuyến tham quan mà là những “giờ học mở” giữa thao trường. Đặc biệt, học viên chuyên ngành Doanh trại được thực tập cán bộ kỹ thuật kết hợp tham gia các dự án ổn định dân cư ở Cao Bằng, Thái Nguyên- những vùng khó khăn thuộc địa bàn Quân khu 1. Qua đó, học viên thể hiện được trách nhiệm của Quân đội với Nhân dân, đồng thời được bồi dưỡng về phẩm chất đạo đức cách mạng, rèn luyện năng lực tổ chức bảo đảm trong điều kiện khắc nghiệt của thời tiết bão lũ, vùng sâu, vùng xa, khó khăn, phức tạp; đó là những trải nghiệm và kinh nghiệm quý báu cho công tác sau này.

Trung tướng Phan Tùng Sơn cũng là người khởi xướng và duy trì thường xuyên mô hình “Ngày hoạt động phương pháp”, trong đó các chỉ huy khoa, giảng viên giàu kinh nghiệm trực tiếp giảng mẫu, truyền thụ phương pháp sư phạm và kinh nghiệm thực tiễn cho đội ngũ giảng viên. Đồng chí cùng các thủ trưởng Học viện thường xuyên đứng lớp giảng bài mới, “bài mũ” để truyền cảm hứng, tạo chuẩn mực nghề cho giảng viên trẻ. Đây là cách làm giúp người dạy và người học thấm sâu tinh thần “nói đi đôi với làm”, gắn trách nhiệm người thầy với năng lực của người học.

Ở khâu tuyển sinh, đồng chí Trung tướng Phan Tùng Sơn khởi xướng mô hình “Bốn trong Một”, nghĩa là kết hợp tuyên truyền tuyển sinh quân sự với kiểm tra, động viên học viên đi thực tế, thực tập; giáo dục, học tập truyền thống và thực hiện công tác dân vận, chính sách ở địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng căn cứ cách mạng. Cách làm này không chỉ đổi mới hình thức tuyển sinh mà còn khơi dậy niềm tự hào, trách nhiệm và tình cảm với quân đội ngay từ ngày đầu bước chân vào Học viện. Những hoạt động mang đậm tính nhân văn như mời thân nhân học viên nhập học tham quan đơn vị, ăn “Bữa cơm chiến sĩ” cùng con em mình; về thăm, tặng quà gia đình học viên nghèo vượt khó; về nguồn tri ân… đã tạo nên sợi dây tình cảm gắn bó giữa nhà trường, học viên và gia đình, đồng thời bồi dưỡng phẩm chất, ý thức kỷ luật và tinh thần đoàn kết, nhân ái ngay từ khi bước chân về Học viện học tập, rèn luyện. Điều đáng quý là qua khảo sát, tuyệt đại đa số cán bộ trẻ mới ra trường đều đáp ứng tốt với thực tiễn đơn vị, chất lượng ngày càng được nâng lên, đó là minh chứng cho những bước đi mới đúng đắn, hiệu quả trong kiến tạo bước chuyển đào tạo cán bộ hậu cần, kỹ thuật, tài chính quân đội trong giai đoạn cách mạng mới.

Nâng tầm nghiên cứu khoa học

Với Trung tướng Phan Tùng Sơn, nghiên cứu khoa học không phải là việc của riêng đội ngũ chuyên gia, mà là đòi hỏi trực tiếp từ thực tiễn huấn luyện và chiến đấu. Nhiều lần đồng chí Giám đốc nhấn mạnh: Một công trình khoa học chỉ thật sự có giá trị khi giải quyết được bài toán mà thực tiễn đơn vị đang cần. Từ quan điểm ấy, những năm qua, trước yêu cầu phát triển lý luận và thực tiễn công tác hậu cần, kỹ thuật, tài chính quân sự, Trung tướng Phan Tùng Sơn đã trực tiếp chủ nhiệm nhiều đề tài khoa học mang tính cấp thiết và chỉ đạo sát sao công tác nghiên cứu khoa học, cập nhật kịp thời những quan điểm mới của Đảng về khoa học- công nghệ quân sự. Nhờ cách làm quyết liệt, có trọng tâm, tiến độ và chất lượng các đề tài, sáng kiến, giáo trình, tài liệu chuyên ngành của Học viện đều có bước phát triển bứt phá. Nhiều công trình, sản phẩm nghiên cứu khoa học của Học viện đã được chuyển giao công nghệ, bàn giao, ứng dụng vào thực tiễn ở nhiều đơn vị trong toàn quân.

Điển hình là đề tài “Hoàn thiện phương thức bảo đảm hậu cần sư đoàn bộ binh được biên chế hỏa lực mạnh trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc”, do Trung tướng, GS, TS Phan Tùng Sơn làm chủ nhiệm đã được nghiệm thu xuất sắc và chuyển giao cho Sư đoàn Bộ binh 10 (Quân đoàn 34). Đây là công trình tiêu biểu cho cách làm nghiên cứu- ứng dụng- huấn luyện khép kín từ giảng đường Học viện đến thao trường của đơn vị. Khi tiếp nhận, chỉ huy Sư đoàn 10 đánh giá, đây là bộ khung lý luận- thực tiễn giúp đơn vị tổ chức bảo đảm hậu cần hiệu quả hơn, rút ngắn thời gian chuẩn bị chiến đấu, tăng cường sức cơ động và khả năng bảo đảm bền vững.

Cùng với đó là chuỗi đề tài do đồng chí Phan Tùng Sơn chủ trì hoặc tham gia: “Phát triển lý luận bảo đảm hậu cần tác chiến tiến công chiến lược” (2023), “Phát triển lý luận bảo đảm hậu cần chiến dịch phòng ngự” (2024), “Nghiên cứu xây dựng thế trận hậu cần, kỹ thuật tác chiến phòng thủ quân khu” (2025)… Những công trình đã góp phần bổ sung, hoàn thiện hệ thống lý luận hậu cần chiến dịch, chiến lược của Quân đội nhân dân Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Dưới sự chỉ đạo của đồng chí Giám đốc Phan Tùng Sơn, chỉ trong ba năm (2023-2025), Học viện đã nghiên cứu, hoàn thành và nghiệm thu hàng trăm đề tài ở các cấp, trong đó có 8 đề tài cấp Bộ, 56 đề tài cấp ngành, 65 đề tài, sáng kiến cấp Học viện, vượt xa chỉ tiêu Đại hội Đảng bộ Học viện lần thứ XXII đặt ra.

Nhiều kết quả nghiên cứu khoa học của Học viện đã được chuyển giao ngay cho các đơn vị chủ lực của toàn quân, mang lại hiệu quả thiết thực trong công tác bảo đảm hậu cần, kỹ thuật, tài chính quân đội. Ví như các quy trình ủ men thức ăn thừa, chế biến thực phẩm bảo quản dài ngày, sản xuất thịt hộp, bảo đảm khẩu phần ăn dã ngoại đã được chuyển giao cho Lữ đoàn Tàu ngầm 189, Quân đoàn 34, Quân khu 5, Bộ tư lệnh Thủ đô, Bộ tư lệnh Cảnh sát biển, Binh đoàn 15, phục vụ hiệu quả trong huấn luyện, SSCĐ và cứu trợ nhân dân vùng bão lũ. Còn nhớ trong cơn bão Yagi năm 2024, chính các sản phẩm nghiên cứu của Học viện Hậu cần từ hộp thịt, gói thực phẩm khô đến nước dinh dưỡng đã được chuyển ngay ra vùng tâm bão, giúp bà con và bộ đội chống chọi với bão lũ, thiên tai.

Trung tướng Phan Tùng Sơn cũng đặc biệt quan tâm xây dựng tiềm lực khoa học của Học viện. Những năm qua, Học viện đã tổ chức gần 100 hội thảo khoa học các cấp, nhiều hội thảo được Hội đồng Khoa học Bộ Quốc phòng đánh giá là “đạt chuẩn lý luận và tính thực tiễn cao”. Đội ngũ nhà giáo, nhà khoa học của Học viện phát triển vượt bậc, với 100% trình độ đại học trở lên, gần 95% sau đại học, trong đó 27,5% là tiến sĩ, 3,1% có học hàm giáo sư, phó giáo sư, cùng hàng trăm cán bộ trẻ đoạt giải trong Giải thưởng Tuổi trẻ sáng tạo trong Quân đội… Cũng trong giai đoạn này, cá nhân Trung tướng Phan Tùng Sơn đã công bố 15 bài báo khoa học trên các tạp chí uy tín, được bổ nhiệm chức danh Giáo sư năm 2024.

Những đóng góp của đồng chí Trung tướng, GS, TS Phan Tùng Sơn đã góp phần quan trọng vào kết quả, thành tích của Học viện Hậu cần. Từ năm 2023 đến nay, Học viện luôn là lá cờ đầu trong phong trào thi đua Quyết thắng của toàn quân, 03 năm liền được tặng Cờ thi đua của Bộ Quốc phòng và Chính phủ. Đặc biệt, tháng 8/2025, Học viện Hậu cần vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng Danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân lần thứ hai. Cá nhân đồng chí Giám đốc Học viện được vinh danh là “Nhà giáo tiêu biểu toàn quốc”, được Tổng Bí thư và Thủ tướng Chính phủ gặp mặt, tuyên dương; được tặng 02 danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở, 07 Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và 01 Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo. Những thành tích đáng tự hào ấy không chỉ ghi nhận nỗ lực của Trung tướng Phan Tùng Sơn mà còn góp phần nâng tầm vị thế, uy tín của Học viện Hậu cần, một trung tâm giáo dục, đào tạo uy tín của Quân đội và quốc gia, xứng đáng trọn vẹn với sự kỳ vọng của Đảng, Nhà nước, Quân đội và nhân dân./.

---

02-12-2025